Cập nhật những điểm sửa đổi chính của quy định về giá chuyển nhượng trong nửa đầu năm 2025
2025/10/24
- Dang Thi Thanh Truc
Lời mở đầu
Trong nửa đầu năm 2025, một số sửa đổi và chính sách quan trọng liên quan đến quy định giá chuyển nhượng tại Việt Nam đã được ban hành. Các cải cách đang được thúc đẩy nhằm nâng cao tính minh bạch và hiệu quả trong lĩnh vực thuế quốc tế, bao gồm việc tăng cường quản lý của cơ quan thuế thông qua ứng dụng cơ sở dữ liệu thương mại và các công cụ phân tích giá chuyển nhượng, làm rõ khái niệm về các bên liên kết và xử lý lãi vay, cũng như phân cấp thẩm quyền và đơn giản hóa thủ tục trong hệ thống APA. Dưới đây chúng tôi sẽ giải thích các điểm chính.
1. Thông báo về 175/TCT-CNTT
― Tập huấn về việc sử dụng công cụ phân tích giá chuyển nhượng và phần mềm cơ sở dữ liệu thương mại
Vào ngày 13 tháng 1 năm 2025, Tổng cục Thuế đã ban hành công văn số “175/TCT-CNTT” thông báo về việc tổ chức đào tạo liên quan đến việc sử dụng và khai thác phần mềm cơ sở dữ liệu thương mại và công cụ phân tích giá chuyển giao.Để cơ quan thuế có thể quản lý tình hình xử lý thuế của doanh nghiệp một cách phù hợp, Tổng cục Thuế đã cấp quyền sử dụng cơ sở dữ liệu thương mại và công cụ phân tích giá chuyển giao theo từng đơn vị cơ quan thuế.
① Về việc sử dụng và khai thác cơ sở dữ liệu thương mại và công cụ phân tích giá chuyển nhượng:
・Mỗi Cục Thuế sẽ được cấp một tài khoản có thể truy cập cơ sở dữ liệu thương mại và công cụ phân tích giá chuyển nhượng.
・Cục Thuế sẽ ủy quyền quản lý tài khoản được cấp từ Tổng cục Thuế cho một bộ phận cụ thể trong nội bộ để sử dụng chung trong toàn bộ cơ quan. Bộ phận được ủy quyền quản lý tài khoản có trách nhiệm đảm bảo an ninh thông tin chặt chẽ và hỗ trợ các bộ phận khác khi họ sử dụng cơ sở dữ liệu thương mại và công cụ phân tích giá chuyển nhượng.
② Về việc tổ chức đào tạo và hướng dẫn sử dụng cho cán bộ thuế：
・Cơ sở dữ liệu thương mại được sử dụng là Orbis, công cụ phân tích giá chuyển nhượng là TP Catalyst
・Giải thích về phương pháp sử dụng công cụ giá chuyển nhượng và cơ sở dữ liệu, đồng thời cung cấp hỗ trợ kỹ thuật liên quan đến việc sử dụng.
Tài liệu chính thức này cho thấy cơ quan thuế ngày càng coi trọng việc cập nhật và áp dụng công cụ phân tích giá chuyển nhượng, đổi mới công tác quản lý thuế, và thiết lập hệ thống để sử dụng hiệu quả hơn thông tin trong mục đích khảo sát, kiểm tra và quản lý các giao dịch liên quan.
2. Những sửa đổi chính theo Nghị định số 20/2025/NĐ-CP
Nghị định số 20/2025/NĐ-CP được công bố vào ngày 10 tháng 2 năm 2025 là văn bản sửa đổi Nghị định số 132/2020/NĐ-CP, áp dụng từ kỳ tính thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2024. Nội dung chính như sau.
2.1 Sửa đổi và bổ sung liên quan đến một số mối quan hệ các bên liên quan
| Khoản 2 Điều 5 của Nghị định Chính phủ số 132 | Khoản 2 Điều 5 của Nghị định Chính phủ số 132 |
| Loại mối quan hệ bên liên quan (d): Khi một doanh nghiệp thực hiện bảo đảm hoặc cho vay vốn cho một doanh nghiệp khác dưới bất kỳ hình thức nào (bao gồm cả việc vay từ bên thứ ba được bảo đảm bằng vốn của bên liên quan và các giao dịch tài chính tương tự về bản chất khác), thì số tiền vay đó phải tương đương ít nhất 25% cổ phần vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp vay, đồng thời chiếm trên 50% tổng số nợ trung và dài hạn của doanh nghiệp vay. |
Sửa đổi: […] khi tổng dư nợ vay chiếm ít nhất 25% vốn góp đã thanh toán của doanh nghiệp vay và đồng thời vượt quá 50% tổng dư nợ dài hạn và trung hạn của doanh nghiệp vay.
Không áp dụng trong các trường hợp sau đây. |
| Loại mối quan hệ liên quan với các bên liên quan k) Một trường hợp khác là khi một công ty thực hiện quản lý, kiểm soát và ra quyết định thực chất về hoạt động kinh doanh của công ty kia. |
Bổ sung: Ví dụ khác là khi một công ty (bao gồm cả chi nhánh tự tài chính thực hiện khai báo và nộp thuế thu nhập doanh nghiệp) thực sự thực hiện việc quản lý, kiểm soát và đưa ra quyết định trong hoạt động kinh doanh của công ty khác. |
| Mối quan hệ bên liên quan Loại m) Không đề cập | Bổ sung: Mối quan hệ giữa tổ chức tín dụng với công ty con của nó, công ty kiểm soát tổ chức tín dụng hoặc các công ty có liên quan đến tổ chức tín dụng được quy định bởi luật về tổ chức tín dụng. |
2.2 Làm rõ các quy định về việc chuyển tiếp lãi suất vay
Trong giai đoạn từ năm 2020 đến năm 2023, nếu doanh nghiệp chỉ có giao dịch với các bên liên quan quy định tại mục d) là các tổ chức tín dụng, và sau khi sửa đổi Nghị định số 20/2025/ND-CP vào năm 2025 thì không được công nhận là “bên liên quan”, thì việc xử lý trong các năm tính thuế từ năm 2024 trở đi sẽ được thực hiện như sau.
・Doanh nghiệp không có quan hệ bên liên quan và giao dịch với bên liên quan (theo quy định của nghị định 132 và nghị định sửa đổi): Đối với lãi vay chưa được công nhận là chi phí được trừ khi tính thuế đến cuối năm tài chính 2023 mà chưa được chuyển sang các năm tiếp theo, sẽ được phân bổ đều theo khoảng thời gian quy định trong nghị định 132 và có thể được tính trừ chi phí từ từ hàng năm trong thời gian còn lại.
・Khi công ty tồn tại mối quan hệ bên liên quan và giao dịch với bên liên quan (theo quy định của Nghị định 132 và Nghị định sửa đổi): về mặt thuế, lãi vay không được công nhận là chi phí trong năm tài chính đó và không được chuyển tiếp sang các năm tiếp theo, sẽ tiếp tục được xử lý theo Nghị định 132.
3. Những thay đổi quan trọng về cơ chế của hệ thống thỏa thuận trước (APA) tại Việt Nam
Ngày 11 tháng 6 năm 2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 122/2025/NĐ-CP quy định về phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực quản lý thuế. Cơ chế của hệ thống thỏa thuận trước về phương pháp tính giá tính thuế (APA) đã được điều chỉnh phù hợp với chính sách cải cách chung về vận hành và quản lý thuế.
Nghị định 122 quy định chi tiết và rõ ràng hơn việc phân quyền trong thủ tục áp dụng APA so với Nghị định số 126/2020/NĐ-CP, đồng thời đơn giản hóa các thủ tục này. Cụ thể như sau.
・Về APA song phương và đa phương, tuân thủ thủ tục và trình tự ký kết các hiệp ước quốc tế và hiệp định quốc tế, sẽ bãi bỏ thủ tục xin ý kiến chính phủ hoặc thủ tướng về việc ký kết APA và Bộ trưởng Tài chính sẽ trực tiếp thực hiện quyền phê duyệt APA. Điều này dự kiến sẽ rút ngắn thủ tục xử lý và phù hợp với thực tiễn quốc tế.
・Tổng cục Thuế tiến hành thảo luận và đàm phán về nội dung APA, khi cần sẽ lấy ý kiến các bộ phận liên quan, sau đó xây dựng chính sách của cơ quan và nhận sự phê duyệt của Bộ trưởng Tài chính. Sau đó, dựa trên chính sách đã được phê duyệt, tiến hành thảo luận và đàm phán với người nộp thuế và cơ quan thuế nước ngoài, căn cứ nội dung đàm phán để soạn thảo dự thảo APA, trình Bộ trưởng Tài chính xin phê duyệt và ký.
Nhờ vào nghị định số 122 có hiệu lực từ ngày 1 tháng 7 năm 2025, Bộ Tài chính và Cục Thuế sẽ có thể quyết định phê duyệt và ký kết phần lớn các APA, dự kiến sẽ rút ngắn thời gian hoàn thành việc ký kết APA so với trước đây.
Kết luận
Việc sửa đổi nghị định và các chính sách của cơ quan thuế hướng đến việc tăng cường quản lý và nâng cao hiệu quả điều hành trong lĩnh vực thuế quốc tế, bao gồm cả giá chuyển nhượng. Đối với các công ty, việc nắm bắt chính xác các xu hướng này và không ngừng củng cố hệ thống nội bộ cũng như nâng cao tiêu chuẩn tuân thủ là điều thiết yếu để tránh rủi ro thuế trong tương lai và đảm bảo hoạt động kinh doanh ổn định.
Tài liệu tham khảo
– Văn bản số 175/TCT-CNTT được công bố ngày 13 tháng 1 năm 2025 (về đào tạo liên quan đến việc sử dụng và khai thác phần mềm cơ sở dữ liệu thương mại và công cụ phân tích giá chuyển nhượng).
– Nghị định số 20/2025/NĐ-CP ban hành ngày 10 tháng 2 năm 2025.
– Nghị định số 122/2025/NĐ-CP quy định về phân cấp và ủy quyền trong lĩnh vực quản lý thuế.
– Nghị định số 126/2020/NĐ-CP cụ thể hóa một số quy định của Luật quản lý thuế.
Bài viết này được dịch bởi Yarakuzen.
