ReportBáo cáo

Những lưu ý về thủ tục Kiểm tra nhu cầu kinh tế khi lập cơ sở bán lẻ ngoài cơ sở bán lẻ thứ nhất tại Việt Nam.

2025/07/23

  • Nguyen Minh Tuan

Kiểm tra nhu cầu kinh tế (“ENT”) là một trong những thủ tục quan trọng, đóng vai trò quyết định trong quá trình tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài (“doanh nghiệp FDI”) xin cấp phép lập cơ sở bán lẻ thứ hai trở lên. Trong phạm vi bài báo cáo này, chúng tôi sẽ làm rõ một số quy định liên quan đến thủ tục ENT, từ đó giúp các doanh nghiệp FDI thực hiện những bước chuẩn bị cần thiết để mở rộng hoạt động bán lẻ tại Việt Nam một cách thuận lợi.

1. ENT là gì? Các trường hợp phải thực hiện ENT?

ENT (viết tắt của “Economic Need Test”) trong lĩnh vực bán lẻ là hoạt động kiểm tra nhu cầu kinh tế thị trường được thực hiện bởi các cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam áp dụng đối với doanh nghiệp FDI, nhằm xác định sự cần thiết trong việc cấp phép thành lập cơ sở bán lẻ thứ hai trở lên.

Theo đó, chủ thể chịu sự ràng buộc bởi quy định ENT là Doanh nghiệp FDI (i) có nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc có đa số thành viên hợp danh là cá nhân nước ngoài đối với tổ chức kinh tế là công ty hợp danh; hoặc (ii) có tổ chức kinh tế quy định tại điểm (i) này nắm giữ từ 51% vốn điều lệ trở lên; hoặc (iii) có nhà đầu tư nước ngoài và tổ chức kinh tế quy định tại điểm (i) nắm giữ từ 51% vốn điều lệ trở lên, thực hiện lập cơ sở bán lẻ ngoài cơ sở bán lẻ thứ nhất tại Việt Nam. Tuy nhiên, trường hợp cơ sở bán lẻ ngoài cơ sở bán lẻ thứ nhất tại Việt Nam đó có diện tích dưới 500 m2, được lập trong trung tâm thương mại và không thuộc loại hình cửa hàng tiện lợi, siêu thị mini thì thủ tục ENT không bị yêu cầu thực hiện.

Như vậy, doanh nghiệp FDI cần đánh giá những thông tin ban đầu của cơ sở bán lẻ dự kiến thành lập như số thứ tự, diện tích, vị trí và loại hình để từ đó xác định doanh nghiệp có phải thực hiện ENT hay không.

2. Các tiêu chí cần đáp ứng trong thủ tục ENT:

STT

Tiêu chí
1 Quy mô của khu vực thị trường địa lý chịu ảnh hưởng khi cơ sở bán lẻ hoạt động
2 Số lượng các cơ sở bán lẻ đang hoạt động trong khu vực thị trường địa lý
3 Tác động của cơ sở bán lẻ tới sự ổn định của thị trường và hoạt động kinh doanh của các cơ sở bán lẻ, chợ truyền thống trong khu vực thị trường địa lý
4 Ảnh hưởng của cơ sở bán lẻ tới mật độ giao thông, vệ sinh môi trường, phòng cháy chữa cháy trong khu vực thị trường địa lý
5 Khả năng đóng góp của cơ sở bán lẻ đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của khu vực thị trường địa lý, cụ thể:
–  Tạo việc làm cho lao động trong nước;
–  Đóng góp cho sự phát triển và hiện đại hóa ngành bán lẻ trong khu vực thị trường địa lý;
–  Cải thiện môi trường và điều kiện sống của dân cư trong khu vực thị trường địa lý;
–  Khả năng và mức độ đóng góp cho ngân sách nhà nước.

Dựa trên cơ sở đánh giá tiêu chí ENT này, cơ quan có thẩm quyền sẽ đánh giá sự phù hợp hoặc không phù hợp của địa điểm lập cơ sở bán lẻ để từ đó đề xuất cho phép hoặc không cho phép lập cơ sở bán lẻ tại địa điểm đó. Vì vậy, khi cân nhắc việc mở rộng hoạt động bán lẻ tại thị trường Việt Nam, doanh nghiệp FDI cần thực hiện quá trình đánh giá, điều tra thị trường, lên các kế hoạch lập cơ sở bán lẻ dựa trên các tiêu chí ENT sau đây để lựa chọn địa điểm đặt cơ sở bán lẻ phù hợp, giúp thủ tục ENT được diễn ra thuận lợi.

3. Thẩm quyền và quy trình phê duyệt trường hợp cấp Giấy phép lập cơ sở bán lẻ cần đáp ứng ENT:

Quy trình Nội dung Cơ quan có thẩm quyền Quy trình
(Chi tiết được quy định tại Điều 29 Nghị định 09/2018/NĐ-CP)
Bước 1 Kiểm tra các điều kiện ban đầu Sở Công Thương tỉnh/thành phố nơi đặt cơ sở bán lẻ Doanh nghiệp FDI nộp hồ sơ xin cấp phép lập cơ sở bán lẻ ngoài cơ sở bán lẻ thứ nhất, trong đó bao gồm bản giải trình các tiêu chí ENT theo quy định tại Điều 27 Nghị định 09/2018/NĐ-CP.

Sở Công thương tỉnh/thành phố kiểm tra việc đáp ứng các điều kiện cho việc lập cơ sở bán lẻ theo quy định tại Điều 22 Nghị định 09/2018/NĐ-CP và đề xuất thành lập Hội đồng ENT để tiến hành Bước 2.
Bước 2 Thẩm định Hội đồng ENT do UBND cấp tỉnh nơi đặt cơ sở bán lẻthành lập Hội đồng ENT đánh giá các tiêu chí ENT để Chủ tịch Hội đồng ENT có văn bản kết luận đề xuất.

Trong đó, Hội đồng ENT gồm: Đại diện UBND cấp tỉnh hoặc đại diện cơ quan được UBND cấp tỉnh ủy quyền làm Chủ tịch Hội đồng ENT; đại diện Sở Công Thương, Sở Tài chính (trước đây là Sở KHĐT) và các sở, ban, ngành, tổ chức có liên quan làm thành viên hội đồng ENT như Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Giao thông Vận tải,…
Bước 3 Phê duyệt Sở Công Thương tỉnh/thành phố nơi đặt cơ sở bán lẻ & Bộ Công thương –       Trong trường hợp kết luận của Chủ tịch Hội đồng ENT là đề xuất cấp phép, Sở Công Thương tỉnh/thành phố nơi đặt cơ sở bán lẻ lấy ý kiến của Bộ Công thương.
–       Bộ Công thương sẽ xem xét, quyết định cho phép hoặc từ chối cấp Giấy phép lập cơ sở bán lẻ.

Bước 4

 Công bố kết quả Sở Công Thương tỉnh/thành phố nơi đặt cơ sở bán lẻ Nếu Bộ Công thương chấp thuận cấp phép, Sở Công Thương tỉnh/thành phố nơi đặt cơ sở bán lẻ cấp Giấy phép lập cơ sở bán lẻ.

Theo đó, trình tự cấp Giấy phép lập cơ sở bán lẻ ngoài cơ sở bán lẻ thứ nhất thuộc trường hợp phải thực hiện ENT mất khá nhiều thời gian, giao động khoảng 3 đến 4 tháng. Vì vậy, các doanh nghiệp FDI cần sắp xếp kế hoạch kinh doanh phù hợp, giải trình chi tiết các tiêu chí ENT và đảm bảo các điều kiện, yêu cầu theo luật định để hạn chế việc kéo dài thời gian xét duyệt.

4.Tình   hình áp dụng thủ tục ENT cho việc cấp Giấy phép lập cơ sở bán lẻ ngoài cơ sở bán lẻ thứ nhất tại Việt Nam

Hiện tại, Việt Nam đã từng bước cam kết bãi bỏ thủ tục ENT đối với doanh nghiệp FDI theo các hiệp định thương mại tự do, cụ thể:
・Hiệp định Thương mại tự do EU – Việt Nam (EVFTA): Cam kết bãi bỏ ENT từ ngày 01/8/2025.
・Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP): Cam kết bãi bỏ ENT từ ngày 14/01/2024.
・Hiệp định Thương mại tự do Anh – Việt Nam (UKVFTA): Cam kết bãi bỏ ENT từ ngày 01/8/2025.

Tuy nhiên, pháp luật Việt Nam vẫn chưa có quy định chính thức về việc bãi bỏ ENT nên doanh nghiệp FDI vẫn cẩn trọng xác nhận với cơ quan cấp phép về thủ tục ENT để đánh giá được kế hoạch thành lập cơ sở bán lẻ ngoài cơ sở bán lẻ thứ nhất.

Tóm lại, thủ tục ENT hiện đang đóng vai trò quan trọng, có ảnh hưởng lớn đến quá trình thành lập cơ sở bán lẻ ngoài cơ sở bán lẻ thứ nhất. Do đó, các doanh nghiệp cần nghiên cứu kỹ các điều kiện ENT, đánh giá thị trường và chuẩn bị hồ sơ đầy đủ để đảm bảo quá trình xin cấp phép thành lập cơ sở bán lẻ diễn ra thuận lợi.

Văn bản tham khảo:
Nghị định 09/2018/NĐ-CP quy định chi tiết Luật thương mại và Luật quản lý ngoại thương

Liên hệ nếu doanh nghiệp có
những nhu cầu liên quan đến báo cáo